تحلیل لثه یک بیماری دردناک است که بافت نرم لثه، دندان و استخوان فک را نیز می‌تواند درگیر کند. تحلیل لثه (Gum Recession) همان عقب‌نشینی لثه است که باعث بیرون‌زدگی ریشه دندان‌ها می‌شود. بافت اطراف دندان به تدریج شروع به تحلیل رفتن می‌کندعقب نشینی لثه حالتی است که لثه یا همان بافت اطراف دندان شروع به پس روی و عقب نشینی می‌کند تا جایی که قسمت‌هایی از ریشه دندان دیده می‌شوند.عقب‌نشینی لثه یکی از مشکلات شایع دندانپزشکی است که برخی افراد بدون اینکه خودشان متوجه شوند دچار آن می‌شوند. شاید در ابتدا از لحاظ ظاهری تغییری در لثه ایجاد نشود اما در بلند‌مدت علاوه بر شکل ظاهری ناپسند دندان‌ها، عاملی برای بیماری‌های دهان و دندان به‌شمار می‌آید.
تحلیل لثه و دندان مصنوعی می‌توانند باهم ارتباط نزدیکی داشته باشند. فرقی نمی‌کند دندان‌های مصنوعی داشته باشید یا نه، باکتری‌ها همچنان می‌توانند به لثه‌های شما حمله کنند و لثه‌های شما ملتهب و دردناک شود.
تحلیل لثه چیست؟
تحلیل لثه نوعی مشکل دندانپزشکی شایع و متداول است که سن خاصی ندارد و فرد را در هر سنی درگیر می‌کند. عقب نشینی لثه فرآیندی تدریجی است که به مرور زمان بدون اینکه فرد متوجه باشد، روی می‌دهد و لثه‌ها کم‌کم از بین می‌روند. عقب نشینی لثه علت‌های مختلفی دارد که باید در صورت مشاهده علائم بلافاصله به دنبال بررسی علت و راه‌های درمان بود.
انواع عقب‌نشینی لثه
تحلیل لثه بعد از ایمپلنت
عقب‌نشینی لثه پس از ایمپلنت در برخی افراد رخ می‌دهد. اگر این عارضه موقع انجام فرآیند ایمپلنت اتفاق بیفتد شما درد بسیار شدیدی احساس می‌کنید. از طرفی به‌دلیل دیده شدن بست‌های فلزی ایمپلنت ظاهری ناپسند شکل می‌گیرد. اگر بعد از ایمپلنت عقب‌‌نشینی‌لثه رخ دهد احتمال شکسته شدن ایمپلنت وجود دارد که در این صورت باید تحلیل‌لثه درمان شود یا کاشت مجدد ایمپلنت انجام دهید.
تحلیل لثه دندان روکش‌شده
اگر عقب‌نشینی لثه اطراف بافت دندان‌های روکش‌شده رخ دهد به‌دلیل بیرون ماندن بخشی از ریشه دندان، شما حساسیت شدیدی احساس می‌کنید. معمولا شیوه غلط مسواک زدن (بیش از حد سفت مسواک زدن) باعث تحلیل لثه و حساسیت دندان روکش‌دار می‌شود. گاهی‌اوقات روکش‌های نامناسب برای دندان باعث ایجاد این عارضه می‌شوند. اگر دندانپزشک شما مهارت کافی برای نصب روکش روی دندان نداشته باشد به مرور زمان باعث ایجاد ناراحتی لثه و عقب‌نشینی آن خواهد شد.
تحلیل لثه در ارتودنسی
ارتودنسی می‌تواند شما را از اکثر بیماری‌های دهان و دندان دور نگه دارد. اما احتمال عقب‌نشینی لثه پس از انجام ارتودنسی وجود دارد. از همین‌رو نحوه انجام آن توسط یک دکتر دندانپزشک باتجربه بسیار مهم است تا به مرور زمان منجر به پسروی لثه نشود. از طرفی مراقبت‌های بعد از ارتودنسی مانند رعایت بهداشت دهان و مسواک زدن به پیشگیری از این عارضه کمک می‌کند. در صورت وجود مشکلی در لثه قبل از انجام ارتودنسی ابتدا باید آن را درمان کنید.
تحلیل رفتن لثه بعد از کشیدن دندان
بعد از کشیدن دندان لثه‌ها عقب‌نشینی می‌کنند و ممکن است نتوان برخی از عملیات دندانپزشکی را روی آن انجام داد. از همین‌رو دندانپزشکان توصیه می‌کنند اگر قصد انجام ایمپلنت یا کاشت دندان دارید باید پس از گذشت مدت کوتاهی و قبل از تحلیل‌رفتن کامل لثه آن را انجام دهید. بهترین راه‌کار برای جلوگیری از عقب‌نشینی کامل لثه بعد از کشیدن دندان، ایمپلنت است.
تحلیل لثه و استخوان فک
زمانی که تراکم استخوان فک کاهش پیدا کند، اصطلاحا به آن پوکی یا تحلیل استخوان فک می‌گویند. نتیجه این عارضه عدم کارایی و استحکام لازم استخوان فک خواهد بود که منجر به عقب‌نشینی لثه و بروز عفونت دندان می‌شود.
تحلیل لثه و دندان مصنوعی
فاصله بین دندان مصنوعی و لثه‌ها گاهی باعث رسوب غذا و باکتری می‌شود و می‌توانند به بیماری‌های لثه و عقب نشینی لثه منجر شوند. برای پیشگیری از تشکیل رسوبات در فاصله بین دندان طبیعی و دندان مصنوعی باید پروتز مصنوعی هر شب از دهان خارج و به‌صورت کامل پاکسازی و تمیز شود.
علت تحلیل لثه
علت تحلیل یا عقب‌نشینی لثه به زبان ساده حالتی است که بافت اطراف دندان شما به‌دلیل فرسودگی از بین رفته یا عقب می‌رود. عقب‌نشینی لثه به مرور زمان و بسیار آهسته رخ می‌دهد و در این حالت ریشه دندان‌های شما قابل مشاهده هستند. این عارضه اغلب توسط دندانپزشک در معاینات دوره‌ای تشخیص داده می‌شود اما در صورت پیشرفت سریع تحلیل لثه می‌توانید وجود یک شکاف را بین خط لثه و دندان‌ها مشاهده کنید.
عوامل موثر در بروز عقب‌نشینی لثه عبارت‌اند از:
- سابقه خانوادگی
- تغییرات هورمونی مانند بارداری
- شیوه غلط مسواک زدن
- بیماری‌های پریودنتال
- مشکل ساختاری دندان‌ها (کجی و نامرتب بودن)
- عدم مراقبت صحیح از دندان‌ها
- دندان‌قروچه
- مصرف دخانیات و سیگار کشیدن
علل تحلیل لثه در زمان استفاده از دندان مصنوعی چیست؟
- مهم‌ترین دلیل ایجاد عقب نشینی خط لثه، باکتری‌های موجود در دهان هستند که با ایجاد پلاک روی دندان‌ها، حتی باوجود دندان مصنوعی، برای بیماری لثه زمینه‌سازی می‌کنند. مراقبت ناکافی باعث تشکیل یک لایه متراکم پلاک از باکتری روی دندان مصنوعی می‌شود. عفونت باکتریایی دندان مصنوعی، یک تهدید واقعی است که می‌تواند شرایط رشد بیش از ۱۰۰۰ میکروارگانیسم را در لایه‌ای که روی پروتزها تشکیل می‌شود ایجاد کند.
- گیره‌های فلزی در دندان‌های مصنوعی در برخی افراد باعث درد، التهاب و تحلیل لثه می‌شود. اگر باید از دندان مصنوعی پارسیل استفاده کنید، در تمیز کردن آن‌ها دقت داشته باشید و به‌طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکلی برای لثه شما ایجاد نشود.
- زخم لثه بعد از گذاشتن دندان مصنوعی در دهان نیز، می‌تواند یک عارضه جانبی ناخواسته بعد از استفاده از دندان مصنوعی باشد که بلافاصله پس از نصب اولیه پروتز دندان، یا زمانی که دندان مصنوعی قدیمی، آسیب‌دیده و ضعیف شده است، رخ می‌دهد و باعث تحریک لثه می‌شود.
علائم تحلیل لثه چیست؟
از علائم شایع و متداول عقب نشینی لثه می‌توان به حساس شدن لثه و دندان‌ها اشاره کرد. سایر علائم عقب نشینی لثه نیز شامل این موارد می‌شوند:
- خونریزی لثه‌ها هنگام مسواک زدن دندان‌ها
- خونریزی هنگام خوردن غذاهای سفت مانند سیب و گلابی
- بلندتر از حد طبیعی به نظر رسیدن دندان‌ها
- قرمز یا متورم شدن لثه‌ها
علائم تحلیل لثه دندان مصنوعی
به یاد داشته باشید، خونریزی ناگهانی لثه در هیچ زمانی طبیعی نیست. اگر هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن لثه‌های شما خونریزی می‌کند، ممکن است به تحلیل لثه یا بیماری پریودنتال مبتلا شده باشید. سایر علائمی که در لثه تحلیل رفته با دندان مصنوعی رخ دهد، عبارتند از:
- تورم، درد و خونریزی لثه هنگام مسواک زدن
- احساس طعم و بوی بد از دهان
- عقب نشینی خط لثه
- ایجاد چرک یا قرمزی در اطراف دندان مصنوعی
- لق شدن دندان‌ها (درصورتی‌که در کنار پروتز مصنوعی، دندان طبیعی داشته باشید)
- راه یافتن باکتری به جریان خون و ایجاد بیماری و سکته قلبی
در مواردی هم ممکن است به پسروی لثه با دندان مصنوعی دچار شده باشید؛ اما هیچ علامت هشداردهنده‌ای وجود نداشته باشد. به همین دلیل مهم است که در کنار رعایت بهداشت خوب دهان، دندان و پروتز مصنوعی، حداقل دو بار در سال برای معاینات منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. هر چه زودتر بیماری لثه تشخیص داده شود، شانس بیشتری برای متوقف کردن آن دارید.
درمان تحلیل لثه
دهانشویه
دهانشویه یکی از راه‌کارهای درمان عقب‌نشینی لثه محسوب می‌شود. بهترین دهانشویه برای تحلیل لثه حاوی پراکسید هیدروژن است که با شستشوی دهان و دندان از رشد باکتری‌هایی که باعث بیماری لثه و پسروی آن می‌شوند، جلوگیری می‌کند.
جرمگیری
اگر هنوز شدت عقب‌نشینی لثه زیاد نشده باشد، دندانپزشک از روش جرمگیری دندان استفاده می‌کند. این روش بهبود تحلیل لثه غیر تهاجمی خواهد بود و کمک می‌کند پسروی لثه بدون جراحی، برش، بخیه و دوره نقاهت طولانی برطرف شود. در پروسه جرمگیری دندان هر نوع پلاک و تارتار ایجاد شده روی دندان یا ریشه تمیز خواهد شد تا از تجمع مجدد باکتری خودداری شود.
بهداشت دهان و دندان
در برخی موارد پسروی لثه بسیار جزئی است. اگر دندانپزشک علت ایجاد آن را عدم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان تشخیص دهد، گزینه‌های نخ دندان، استفاده از بهترین خمیردندان برای تحلیل لثه (خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس) و شیوه درست مسواک زدن را پیشنهاد خواهد داد.
ژل تحلیل لثه
ژل تحلیل لثه نوعی ژل دهانی حاوی اسید هیالورونیک است که لثه‌های دردناک را در کسری از ثانیه تسکین می‌دهد و حتی بافت لثه را هم بازسازی می‌کند. ژل تحلیل لثه برای افرادی که از بیماری لثه، التهاب لثه یا عقب نشینی لثه رنج می‌برند تجویز می‌شوند.این ژل وقتی روی لثه‌ها قرار می‌گیرد، با تقویت دیواره‌های سلولی باعث به هم چسبیدن سلول‌ها و بسته شدن شکاف‌های ناشی از پس روی لثه‌ها می‌شود و درد ناشی از التهاب لثه را هم بهبود می‌بخشد.
جراحی تحلیل لثه
جراحی عقب نشینی لثه به روش‌های مختلفی انجام می‌شود از جمله این روش ها عبارتند از : جرمگیری و تسطیح ریشه فلپ ،جراحی بازسازی استخوان ،پیوند بافت نرم،جراحی تحلیل لثه با لیزر
درمان تحلیل لثه در طب سنتی
طب سنتی دستورات گیاهی زیر را برای درمان عقب نشینی لثه پیشنهاد می‌دهد:
- میخک
- مریم گلی
- روغن کنجد
- روغن اوکالیپتوس
- آلوئه‌ورا
- روغن درخت چای
درمان تحلیل لثه بعد از گذاشتن دندان مصنوعی
برداشتن دندان مصنوعی برای لثه‌های تحلیل رفته هنگام خواب باعث می‌شود تا در معرض رطوبت و هوای طبیعی قرار بگیرد و زودتر درمان شود. همچنین زبان و لثه‌های شما باید هرروز با یک مسواک نرم یا یکپارچه نخی تمیز برای بهبود جریان خون شستشو شود. با این روش به از بین بردن باکتری‌هایی که باعث ایجاد بوی بد در دهان می‌شوند نیز کمک زیادی می‌شود.
1. قطره برای زخم لثه در تحلیل لثه دندان مصنوعی
2. درمان خانگی تحلیل لثه دندان مصنوعی
- درمان ورم لثه با آب نمک
- دهانشویه روغن بادرنجبویه
- دهانشویه مریم گلی