دندان مصنوعی

دندان مصنوعی چیست؟

دندان مصنوعی جایگزینی متحرک برای دندان‌های غائب و بافت‌های مجاور آنها است که از رزین آکریلیک و گاهی اوقات ترکیبی از فلزات مختلف ساخته می‌شود. پروتز دندان توانایی گفتار و جویدن را بهبود می‌دهد و عضلات صورت را بهتر نگه می‌دارد. دندان مصنوعی لبخند را زیباتر و صورت را جوان‌تر می‌کند. روش های درمانی جایگزینی برای دندان مصنوعی از جمله ایمپلنت و بریج نیز وجود دارد.

دندان مصنوعی کامل

دندان مصنوعی کامل زمانی کاربرد دارد که تمام دندان‌های طبیعی از دست رفته باشد. دندان مصنوعی کامل را می‌توان برای فک بالا یا پایین یا هر دو استفاده کرد. دندان مصنوعی کامل برحسب زمان ساخت و زمان قرار دادن در دهان پروتز “راحت” یا ” فوری” نیز نامیده می‌شود. دندان مصنوعی فوری بلافاصله پس از کشیدن دندان‌های باقیمانده در دهان قرار داده می‌شود. برای این کار دندانپزشک باید در جلسه اولیه اندازه‌گیری‌های لازم را انجام دهد و از فک‌ها قالب بگیرد.

مزیت دندان مصنوعی فوری این است که استفاده کننده مجبور نیست دوران التیام یافتن لثه‌ها را بدون دندان بگذراند. البته استخوان‌ها  و لثه‌ها به مرور، به ویژه در مدت 6 ماه پس از کشیدن دندان‎ها منقبض می‌شود.

دندان مصنوعی تکه‌ای (پروتز پارسیل)

پروتز تکه‌ای (پروتز پارسیل) غالباً در حالتی به کار برده می‌شود که بیمار چند دندان از دست داده باشد. دندان مصنوعی تکه‌ای متحرک معمولاً از دندان‌های جایگزینی تشکیل می‌شود که به پایه پلاستیکی صورتی رنگ یا همرنگ لثه متصل شده‌اند. دندان مصنوعی تکه‌ای متحرک با گیره‌های فلزی یا وسایلی به نام اتصالات دقیق به دندان‌های طبیعی متصل می‌شود. این اتصالات عموماً از گیره‌های فلزی زیباترند و تقریباً نامشخصند. با روکش کردن دندان‌های طبیعی می‌توان دندان مصنوعی متحرک را بیشتر اندازه دهان کرد؛ به علاوه اتصالات نیاز به روکش دارند. پروتز پارسیل با اتصالات دقیق گران‌تر از پروتز پارسیل با گیره‌های فلزی است.

دندان مصنوعی با پایه ایمپلنت overture

دندان مصنوعی overture دندان مصنوعی متحرکی است که روی تعداد اندکی از دندان‌های طبیعی باقیمانده یا ایمپلنت قرار داده می‌شود. ابتدا باید دندان‌های طبیعی آماده شود تا از پایداری و استحکام لازم برای نگه داشتن دندان مصنوعی برخوردار شود.
پس از آن که دو اتصال لازم در فک پایین کاشته شد، دندان مصنوعی overture را می‌توان روی آنها ثابت کرد تا پایدارتر، محکم‌تر و راحت‌تر شود. این نوع دندان مصنوعی به ویژه برای دندان مصنوعی کامل فک پایین توصیه می‌شود، چرا که دندان مصنوعی معمولی فک پایین معمولاً به دلیل محدود بودن پایه زیرین و فشار عضله زبان به پروتز چسبندگی کمتری دارد.

روش استفاده و نگهداری از دندان مصنوعی

زمانی که برای اولین بار کسی دندان مصنوعی را امتحان می‌کند ممکن است احساس عجیبی داشته باشد به همین علت دندانپزشکان تاکید می‌کنند که تا چند وقت اول پروتزها را شب‌ها، موقع خواب نیز استفاده کنند تا زودتر به آن عادت کنند اما پس از مدتی دیگ نیازی به استفاده در شب موقع خواب نیست. اجباری در درآوردن پروتز موقع خواب نیست ولی با اینکار لثه‌ها استراحت و کمتر صدمه می‌بینند.
بعد از مصرف پروتز باید آن را در محیطی مرطوب قرار داد تا خراب و خشک نشود. محلول شوینده یا یک لیوان آب گزینه مناسبی برای نگهداری از پروتز هستند.

چه روشهای دیگری به جای دندان مصنوعی وجود دارد؟

بریج دندان و ایمپلنت دندان دو روش محبوب جایگزینی دندانهای از دست رفته هستند. هزینه این روشها بیشتر است و برای کسانی که بودجه محدود و تعداد زیاد دندانهای از دست رفته دارند، ممکن است مقرون به صرفه نباشد. با این حال پروتزهای بر پایه ایمپلنت نیز وجود دارند که هزینه آنها از ایمپلنت تکی کمتر می شود.

دندان مصنوعی چگونه ساخته می شود؟

فرآیند ساخت پروتز مصنوعی چند هفته زمان می برد و نیاز به چند جلسه مراجعه دارد. دندانساز ترمیم را بر اساس دستور دندانپزشک می سازد. به طور کلی مراحل ساخت آن به صورت زیر است:

• مجموعه ی قالب گیری از فک و دهان و اندازه گیری های مربوط به فک ها و ارتباط آنها و فاصله بین آنها
• ساخت مدل، الگوی پلاستیکی و یا مومی که دقیقا شکل دندان مصنوعی است که قرار است برایتان ساخته شود. این مدل را چند مرتبه امتحان می کنید و پس از اطمینان از خوب بودن آن، رنگ و شکل آن نیز مشخص می شود. بر اساس این داده ها، پروتز نهایی برایتان ساخته می شود.
• ساخت دندان مصنوعی
• تنظیم پروتز در صورت نیاز

نحوه شستن دندان مصنوعی

• تمیز کردن و شستشوی دندان مصنوعی اهمیت زیادی دارد. باید دندان مصنوعی و هر پروتز دهانی دیگری مرتبا تمیز شود تا پلاک و ذرات غذای چسبیده به آن پاک شود.
• پروتز را در بیاورید و آن را با خمیر دندان یا صابون و آب مسواک بزنید و سپس در آب غوطه ور کنید تا همه ذرات غذای لا به لای دندانهای آن خارج شوند.
• دندان مصنوعی را در محلول شوینده دندان مصنوعی یا کف صابون غوطه ور کنید تا باکتریها و لکه های آن از بین بروند. (برای استفاده از محلول شوینده، طبق دستور شرکت سازنده عمل کنید).
• دوباره پروتز را بشویید . دقت کنید نباید مسواک را سفت به دندانها بکشید بلکه به همان صورتی که دندانهای خود را مسواک میزنید، پروتز مصنوعی را نیز مسواک بزنید.
• برای این که دندان مصنوعی از دستتان نیفتد، هنگام تمیز کردن آن یک ظرف آب یا چیز نرمی در زیر دست خود بگذارید. دندان مصنوعی شکننده است و اگر بیفتد ممکن است ترک بردارد یا بشکند.